Ikkje alle vaksinane du får gjennom barnevaksinasjonsprogrammet, gir beskyttelse livet ut. Påfyll av enkelte vaksiner i vaksen alder anbefalast difor for å oppretthalde beskyttelse mot sjukdomane.

Det anbefalast at vaksne tar vaksine mot difteri, stivkrampe, kikhoste og polio omtrent kvart tiande år. Alle vaksinane kan gis samla i ei sprøyte. Anbefalinga gjeld for alle vaksne, ikkje berre dei som har tenkt seg på utanlandsreise.

Det kan også vere aktuelt med påfyll av vaksine mot meslingar dersom du er fødd før 1970 og ikkje har hatt sjukdomen. Folkehelseinstituttet har meir informasjon om oppfriskingsvaksiner for vaksne.

Dersom du treng ei oppfriskingsvaksine, ta kontakt med din fastlege eller ein privat vaksinasjonsklinikk for å bestille time.

Vaksinasjon mot koronavirus er gratis for alle som er anbefalt ein slik vaksine. Vaksinen er, som alle andre vaksiner i Noreg, frivillig å ta. Du kan lese meir om koronavaksinasjonsprogrammet hjå Folkehelseinstituttet.

Det er kommunane som har ansvar for å gi vaksinen etterkvart som den vert tilgjengeleg. Vaksinasjon skjer i regi av helsestasjonen for alle kommunane unnateken Sande og Vanylven. Her er det legesenteret som vaksinerer. For oppdatert informasjon, sjå heimesidene til din kommune:

• Hareid
• Herøy
• Sande
• Ulstein
• Vanylven
• Volda
• Ørsta

Det er ein løpande, nasjonal prosess med å definere kva grupper som skal få tilbod om vaksine - og i kva rekkefølgje. Desse prioriteringane vil også avhenge av korleis smittesituasjonen til ein kvar tid er i landet. Ein oppdatert oversikt over prioriteringsrekkefølgja finn du hjå Folkehelseinstituttet.

Vaksinen frå Pfizer/BioNTec er godkjent for barn fra 5 år og eldre, medan Moderna er godkjent for barn ned til 12 års alder. Barn mellom 12-15 år (ungdomstrinnet) vil få tilbod om berre ein vaksinedose, og då frå Pfizer/BioNTec. Dei mellom 16-18 år (vidaregåande skule) får tilbod om to. Vaksine mot covid-19 er no også anbefala for alle gravide i 2. og 3. trimester. Gravide som er i ei risikogruppe kan vaksinerast allereie i 1. trimester.

Det er no også klart at alle over 18 år vil få tilbod om ein 3. dose av vaksinen. Fyrst ute er dei over 65 år, deretter kjem gruppa mellom 45-65 år. Oppdatert informasjon finn du på heimesidene til din kommune.

Det er sett inn store ressursar globalt for å utvikle gode vaksiner mot koronaviruset. Noreg deltek i det europeiske legemiddelsamarbeidet, i regi av EU, og inngår i ei felles europeisk ordning for godkjenning og innkjøp av vaksiner. Til no er fire ulike vaksiner mot covid-19 godkjende, frå desse legemiddelprodusentane:

• Pfizer/BioNTec
• Moderna
• AstraZeneca
  • Teken ut av vaksinasjonsprogrammet i Noreg. Dei som har fått fyste dose av denne får Pfizer/BioNTec som dose 2.
• Janssen-Cilag
  • Er ikkje ein del av vaksinasjonsprogrammet, men tilbydast i ei frivillig ordning.
• Novavax
  • Er ikkje ein del av vaksinasjonsprogrammet, men tilbydast i eit lavt antall frå veke 10 2022.

Meir informasjon om dei ulike vaksinene, inkludert vanlege biverknadar og korleis dei er laga, finn du hjå Statens Legemiddelverk. Her kan du også lese meir om dei ulike vaksineteknologiane som nyttast.

Kva vaksine du får tilbod om avheng av kva vaksine din kommune til ein kvar tid har fått tildelt frå sentralt hald, og faglege vurderingar. Dersom kommunen har ulike vaksiner tilgjengeleg kan du sjølv velje kva vaksine du vil ha.

Influensavaksine anbefalast spesielt for: 

• Gravide etter 12. svangerskapsveke (2. og 3. trimester). Gravide i 1. trimester med annan tilleggsrisiko skal også få tilbod om influensavaksine
• Bebuarar i omsorgsbustader og sjukeheim
• Alle frå fylte 65 år
• Prematurt fødte barn, særlig barn født før uke 32 i svangerskapet, frå 6 månader (kronologisk alder) til 5 år
• Barn og vaksne med:
  • diabetes type 1 og 2
  • kronisk lungesjukdom, hjerte- og karsjukdom, leversvikt eller nyresvikt
  • kronisk nevrologisk sjukdom eller skade
  • nedsett immunforsvar
  • svært alvorleg overvekt (KMI over 40)
  • annen alvorleg og/eller kronisk sjukdom der influensa utgjer ein alvorleg helserisiko, etter individuell vurdering av lege

I tillegg anbefalast influensavaksine til:

• Helsepersonell som har pasientkontakt.
• Husstandskontaktar til immunsupprimerte pasientar

• Svinerøktarar og andre som har regelmessig kontakt med levande grisar.

Vaksine mot sesonginfluensa er ulik frå år til år og vert normalt tilgjengeleg på hausten. Nøyaktig tidspunkt varierer. For oppdatert informasjon og annonsering av vaksinering, følg med i lokale media, på Folkehelseinstituttet sine nettsider eller sjå heimesidene til din kommune:

• Hareid
• Herøy
• Sande
• Ulstein
• Vanylven
• Ørsta
• Volda

Influensavaksine kan du få hos din fastlege, på annonserte vaksinasjonsdagar i regi av helsestasjonen eller på enkelte apotek. Vaksinering hos fastlege krev normalt timebestilling, kontakt ditt legekontor for nærmare informasjon og timeavtale.

Alle over 65 år, eller dei som har ein sjukdom eller tilstand som gjer at dei har høgare risiko for å få alvorleg pneumokokksjukdom, er tilrådd å ta pneumokokkvaksine.

Denne vaksinen får du med din fastlege. Du finn meir informasjon om pneumokokkvaksine hjå Folkehelseinstituttet.

Ungdom i alderen 16-19 år er ei av dei aldersgruppene som har høgst førekomst av hjernehinnebetennelse. Ein kombinasjon av tett samvær med andre ungdomar over fleire dagar, festing, høgt alkoholinntak, deling av flasker og sigarettar, aktiv eller passiv røyking og lite søvn kan auke risikoen for smitte, og for at sjukdomen blir alvorleg. Dette gjeld både russ og andre ungdomar som festar mykje.

Det er anbefalt at vaksinasjonen utførast i god tid før russefeiringa startar. Beskyttelsen varer i fleire år. Vaksinasjon i byrjinga av vidaregåande skule vil gi beskyttelse i russetida og ved reiser seinare i ungdomstida. Etter vaksinasjon tek det omtrent to veker før vaksinen gir beskyttelse.

HPV-vaksine beskyttar mot tre typar humant papillomavirus, som er årsak til 70 prosent av alle tilfelle av livmorhalskreft. HPV-vaksinen verker førebyggande, og har best effekt når den blir gitt før seksuell debut. Vaksinen beskyttar mot HPV hos dei som ikkje er smitta med desse virustypane frå før. Hos dei fleste som blir smitta med HPV går infeksjonen over av seg sjølv. HPV-vaksine kan også beskytte mot ein reinfeksjon, og ein kan difor ha nytte av vaksinen sjølv om ein har hatt fleire seksualpartnarar.

Sidan 2009 har HPV-vaksine vore ein del av barnevaksinasjonsprogrammet, der jenter har fått tilbod om vaksina på 7. trinn. Frå hausten 2018 fekk også gutar tilbod om denne vaksina, på lik linje med jenter. Vaksinen blir gitt i to dosar, med 6 månaders mellomrom.

Dersom som du ikkje har fått tilbod om HPV-vaksine som ein del av barnevaksinasjonsprogrammet, og ynskjer å starte vaksinering no, må du ta kontakt med din fastlege. Denne vaksina må du betale for.

Du finn meir informasjon om HPV-vaksine hos Folkehelseinstituttet.

Ja. Allergivaksine kan redusere eller kurere ein allergisk sjukdom. Dette er eit behandlingsalternativ ved langvarig og alvorleg allergi der ein ikkje har tilfredsstillande nytte av vanlig medikamentell behandling som tablettar, nasespray og augedråpar. Allergivaksinering kan benyttast ved fleire former for pollenallergi, som bjørk og gras.

Allergivaksinering er eit langvarig behandlingsforløp som går over fleire år, og vert i dei fleste tilfelle gitt på sjukehus. Ta kontakt med din fastlege dersom du meiner dette er noko du kan ha nytte av.

Tilsette som er utsett for smitte på grunn av sitt yrke, bør få tilbod om å vaksinere seg dersom det er nødvendig. Personer med same yrke eller same arbeidsgivar treng ikkje alltid dei same vaksinane. Eksempel på aktuelle yrker er rørleggarar, helsepersonell og skogsarbeiderar.

Det er arbeidsgivar som er ansvarleg for å vurdere om det er fare for smitte på arbeidsplassen, og som betaler for vaksinasjon dersom den tilsette må vaksinerast.

Folkehelseinstituttet har oversikt over kva vaksiner som er tilgjengelege, og kan gi råd om yrkesvaksinering. Les meir om yrkesvaksinasjon hos Folkehelseinstituttet eller snakk med din arbeidsgivar om behov for yrkesvaksinasjon.

Alle vaksiner som vert gitt i Noreg skal registrerast i det nasjonale vaksinasjonsregisteret, SYSVAK. På Helsenorge.no - Mine Vaksiner kan du logge deg på for å sjå status på dine eigne vaksiner, samt vaksiner gitt til dine barn som er under 16 år. Her finn du:

• All vaksiner gitt gjennom barnevaksinasjonsprogrammet sidan 1995
• Reisevaksiner og andre vaksiner, til dømes influensavaksine, gitt sidan 2011

Sidan helserettsleg myndigheitsalder i Noreg er 16 år, har ikkje foreldre tilgang til barna sin vaksinasjonsstatus etter deira 16-årsdag. Buypass ID tilbydast frå fylte 13 år frå og med våren 2018.

Dersom du er mellom 16 og 18 år, kan du utan Buypass ID bestille vaksinasjonskort direkte frå Folkehelseinstituttet.